1.4 Тасалдлууд
Процессорын хэвийн явагдаж байгаа үйл явцыг компьютерийн бусад модулиуд (О/Г , санах ой ) нь тасалдуулах механизм бүх компьютерийн системд байдаг. 1.1-р хүснэгтэд тасалдлуудын өргөн тохиолддог төрлүүдийг үзүүлэв.
Боловсруулалтын үр ашигтай байдлыг дээшлүүлэх үүднээс Тасалдлын механизмыг ашигладаг. Жишээ нь : Гадаад төхөөрөмжүүдийн хурд нь процессорын хурдаас хэд дахин бага байдаг.
Процессор хэвлэх төхөөрөмж рүү мэдээлэл дамжуулж байгаа үйл явцыг авч үзье.
а. Процессор хэвлэгч рүү блок өгөгдлийг дамжуулна.
b. Үүний дараа хэвлэгчийн буфер цэвэрлэгдтэл ө.х блок өгөгдлийг хэвлэж
c. дуустал процессор юу ч хийхгүй сул зогсох буюу хүлээнэ. Энэ нь хичнээн ч хугацаа авч болно. Процессорыг ингэж ашиглах нь маш их үрэлгэн байдал мөн.
Зураг 1.5 -д дээрх байдлыг үзүүлэв. Зурагт хэрэглэгчийн программ хэд хэдэн БИЧИХ үйлдлийг гүйцэтгэж байгаа бөгөөд энэ нь процессорын биелэлтийг сул зогсоож байна. 1, 2, 3 –р код сегмент нь О/Г-ын үйлдлийг агуулаагүй командуудын дараалал юм. БИЧИХ үйлдэл нь О/Г-ын үйлдлийг гардан гүйцэтгэх ОГ-ын программыг дуудаж байна. О/Г-ын программ нь 3 хэсгээс тогтож байна.
- 4 гэж дугаарлагдсан бүлэг командууд нь О/Г-ын үйлдлийг гүйцэтгэхэд бэлтгэж байна. Бэлтгэх үйл ажиллагаанд өгөгдлийг тусгай буферт хуулах ба төхөөрөмжид илгээх командыг бэлтгэх гэх үйлдлүүд багтаж болно.
- Оролт гаралтын үйлдлийг гүйцэтгэнэ. Тасалдал ашиглаагүй үед программ О/Г-ын үйлдэл гүйцэтгэгдэж дуусахыг хүлээнэ. Оролт гаралтын үйлдэл гүйцэтгэгдсэн эсэхийг хүлээж байх явцдаа шалгана.
- 5 гэж дугаарлагдсан бүлэг командууд нь ОГ-ын үйлдлийг дуусгах үйл ажиллагааг гүйцэтгэнэ. Оролт гаралтын үйлдэл амжилттай гүйцэтгэгдсэн эсэхийг заасан төлөвийн утгыг тогтооно.
Тасалдлууд болон тасалдлын циклТасалдал ашиглавал О/Г-ын үйлдэл гүйцэтгэгдэж байх үед процессор өөр бусад үйлдлүүдийг гүйцэтгэх боломжтой болно. Зураг 1.5b –ын удирдлагын урсгалыг авч үзье.
- Хэрэглэгчийн программ БИЧИХ үйлдлийг дуудна.
- О/Г-ын программ нь зөвхөн үйлдлийг гүйцэтгэхэд бэлдээд , үйлдэл гүйцэтгэх командыг илгээнэ.
- Эдгээр үйлдлүүд гүйцэтгэгдсэний дараа удирдлага буцаж процессорт шилжинэ.
- Гадаад төхөөрөмж санах ойгоос өгөгдөл хүлээн авч түүнийг хэвлэж эхэлнэ.
- Гадаад төхөөрөмж процессорт үйлчилэхэд бэлэн болмогц өөрөөр хэлбэл процессороос дахин өгөгдөл хүлээн авахад бэлэн болмогц тухайн гадаад төхөөрөмжийн оролт гаралтын модуль процессор руу ТАСАЛДЛЫН сигнал явуулдаг.
- Процессор идэвхтэй ажиллаж байгаа программын бүх төлөв байдлыг хадгалаад ТАСАЛДЛЫН боловсруулагч гэж нэрлэгдэх тухайн оролт гаралтын төхөөрөмжид үйлчилдэг программыг ажиллуулдаг.
- Төхөөрөмжид үйлчилж дууссаны дараа идэвхтэй ажиллаж байсан программын бүх төлөв байдлыг сэргээн ажиллуулдаг.
( Зураг 1.5b –д тасалдал болж байгаа хэсгийг x гэж тэмдэглэсэн болно. )
Хэрэглэгчийн программын зүгээс харвал тасалдал гэдэг нь ердөө л программын хэвийн биелэгдэж байсан дарааллыг тасалдуулах гэсэн ойлголт юм. Тасалдлыг боловсруулж дуусмагц программын үйл ажиллагаа дахин хэвийн дараалалдаа орно. (Зураг 1.6)
Хэрэглэгчийн программ нь тасалдлын боловсруулалтанд ямар ч үүрэггүй, учир нь үйлдлийн систем нь хэрэглэгчийн программыг түр зогсоож , дараа нь зогссон цэгээс үргэлжлүүлэн ажиллуулдаг.
Тасалдал боловсруулахын тулд командын үндсэн цикл дээр ТАСАЛДЛЫН ЦИКЛ нэмэгдэнэ. (Зураг 1.7-д үзүүлэв.)
Тасалдлын циклд процессор ямар нэгэн тасалдлын сигнал ирсэн эсэхийг шалгадаг. Хэрэв ямар нэгэн тасалдал үүсээгүй бол унших циклийг боловсруулж программын дараагийн командыг уншина. Хэрэв тасалдал үүссэн бол процессор программын үйл ажиллагааг зогсоож , тасалдлын боловсруулагчийг ажиллуулна. Тасалдал боловсруулагч программ нь үндсэндээ үйлдлийн системийн нэг хэсэг юм.
Зураг 1.5a, Зураг 1.5b –д үзүүлсэн программыг хугацааны хувьд задлая .
О/Г- ын үйлдэлд шаардагдах хугацаа нь харьцангуй бага бөгөөд хэрэглэгчийн программ дахь бичих үйлдлүүдийн хоорондох командуудыг биелүүлэх хугацаанаас бага байна. Харин принтер гэх мэтийн удаан ажилладаг төхөөрөмжтэй харьцаж байх үед хугацаа нь командуудыг биелүүлэх хугацаанаас хавьгүй удаан байх болно. Энэ тохиолдолд Зураг 1.5с –д үзүүлсний дагуу шинэ оролт гаралтын үйлдэл эхлэхийн өмнө өмнөх оролт гаралтын үйлдлийг бүрэн дуусгаад, дараа нь шинэ үйлдэл эхлэдэг механизмыг ашигладаг.
Энэ механизмын тасалдал ашигласан болон ашиглаагүй үеийн хугацааны үечлэлийг Зураг 1.9-д үзүүлэв. Энэ тохиолдолд процессор мөн л үр ашиггүй хүлээлт гүйцэтгэж байна.
Тасалдлыг боловсруулах
Тасалдал боловсруулагдах дарааллыг Зураг 1.10-т үзүүлэв .
Дээрх үйлдлүүдийн дарааллыг дэлгэрэнгүй тайлбарлая.
1. Төхөөрөмж тасалдлын сигналыг процессорт илгээнэ.
2. Процессор тухайн агшинд гүйцэтгэж байсан командын биелэлтийг дуусгана.
3. Процессор тасалдлыг шалгаад тасалдлыг хүлээн авсан гэдэг сигналыг төхөөрөмж рүү илгээнэ. Төхөөрөмж үүнийг хүлээн аваад процессор луу сигнал явуулж байгаа үйлдлээ зогсооно.
4. Процессор удирдлагыг тасалдлын боловсруулагчид шилжүүлэхэд бэлтгэнэ. Тухайн программыг тасалдуулсан газраас эргэн ажиллуулахад шаардлагатай өгөгдлүүдийг хадгалах хэрэгтэй. Хамгийн багадаа ПТҮ (Программын төлөвийн үг) болон ПТ (Программын тоолуур регистр) –ын утгуудыг хадгалах шаардлагатай. Эдгээрийг системийн стек гэж нэрлэгдэх орон зайд хадгална.
5. Процессор ПТ-д биелэгдэх гэж байгаа тасалдлын боловсруулагчийн хаягийг хийж өгнө. Хэрэв тасалдлын боловсруулагч нь нэгээс олон бол алийг нь дуудахаа процессор шийднэ. Аль тасалдал дуудагдах вэ гэдэг нь төхөөрөмжөөс ирж буй сигналд ч тодорхойлогдсон байж болно.
ПТ-ын утгыг олгосон бол процессорын командын цикл ажиллаж эхлэх ба ингэсний үр дүнд тасалдлын боловсруулагчид удирдлага шилжинэ.
6. Хэдийгээр ПТҮ болон ПТ –ын утгыг хадгалсан боловч программын ажиллагаанд хэрэгтэй, хадгалах шаардлагатай бусад өгөгдөл байдаг. Жишээ нь процессорын регистрүүдийг заавал хадгалах хэрэгтэй. Учир нь тасалдлын боловсруулагч тэдгээр регистрүүдийг ашиглана. Иймээс тасалдлын боловсруулагч нь эхлэхдээ хадгалах шаардлагатай бусад бүх өгөгдлийг хадгалдаг. Зураг 1.11a-д энгийн жишээ үзүүлэв.
7. Одоо тасалдлын боловсруулагчийн үйл ажиллагаа явагдахад бүрэн бэлэн боллоо. Энэ программ ажилласнаар О/Г-ын үйлдэл гүйцэтгэгдсэн тухай мэдээллийг төхөөрөмжөөс уншина.
8. Тасалдал боловсруулагдаж дуусмагц хадгалагдсан регистрүүдийн утгыг стекээс авч сэргээн тогтооно. (Зураг 1.11b)
9. Хамгийн сүүлд нь ПТҮ болон ПТ-ын утгыг сэргээн тогтоож тасарсан программын үйл ажиллагааг үргэлжлүүлнэ.
Олон тасалдал
Урьд нь бид зөвхөн нэг тасалдал үүсэх түүнийг боловсруулах тухай үзсэн. Гэвч зарим тохиолдолд тасалдлууд зэрэг үүсэх нөхцөл байдаг. Жишээ нь : Программ сүлжээний шугамаас болон хэвлэгчээс нэгэн зэрэг тасалдлын сигнал хүлээн авч болно. Хэвлэгч нь хэвлэх үйл ажиллагаагаа дуусах болгоныхоо дараа тасалдлын сигналыг илгээдэг. Мөн сүлжээгээр өгөгдөл дамжин ирэх тоолонд тасалдлын сигнал үүсдэг. Ингэхээр принтерийн илгээсэн тасалдлын сигналыг боловсруулж байх явцад өгөгдл ирлээ гэсэн тасалдлын сигнал сүлжээнээс ирж болно. Ийм тохиолдлуудыг 2 аргаар шийддэг.
- Тасалдал боловсруулагдаж байх явцад өөр тасалдал боловсруулахыг хориглох арга байдаг. ТАСАЛДЛЫГ ХОРИГЛОХ гэдэг маань төхөөрөмжөөс ирж буй тасалдлын сигналд процессор хариу өгөхгүй гэсэн үг юм. Төхөөрөмж тасалдлын сигналыг явуулсаар байх бөгөөд процессор ТАСАЛДЛЫГ ЗӨВШӨӨРӨХ үйлдлийг гүйцэтгэсний дараа л тус сигналд хариу өгнө. Энэ аргын дагуу хэрэглэгчийн программ ажиллаж явцад тасалдал үүсмэгц өөр тасалдал боловсруулахыг хориглодог. Тасалдлын боловсруулагч дуусмагц хэрэглэгчийн программ үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлэхээс өмнө процессор өөр тасалдал үүссэн эсэхийг шалгаж үзээд тасалдлыг зөвшөөрдөг. Хэрвээ тасалдал үүссэн байвал түүнийг шууд боловсруулдаг. (Зураг 1.12a).
- Өөр нэг арга нь тасалдлуудад зэрэглэл тогтоож өгөх ба өндөр зэрэглэлтэй тасалдал нь бага зэрэглэлтэй тасалдал боловсруулагдаж байхад түүнийг тасалдуулж чадна. (Зураг 1.12b) Энэ аргыг дараах оролт гаралтын төхөөрөмжүүдтэй системийг сонгон авч хэлэлцэе .
Принтер (Зэрэглэл =2 ), Диск (Зэрэглэл=4), Сүлжээ (Зэрэглэл=5)
Хэрэглэгчийн программ t=0 үед эхэлж байна. t=10 үед принтер тасалдал үүсгэх бөгөөд системийн стекд программын төлөв байдал хадгалагдаад принтерийн тасалдалд үйлчлэх модуль (ТҮМ) ажиллаж байна. Энэ модуль ажиллаж байхад буюу t=15 байхад сүлжээний тасалдал үүсч байна. Учир нь энэ тасалдал нь өмнөхөөсөө илүү өндөр зэрэглэлтэй болно.
Принтерийн ТҮМ таслагдаж , түүний төлөв стект хадгалагдах бөгөөд сүлжээний ТҮМ ажиллаж эхэлнэ. Энэ тасалдал боловсруулагдаж байх явцад буюу (t=20) байхад дискийн тасалдал үүсэв. Гэвч түүний зэрэглэл нь ажиллаж байгаа тасалдлаас бага учир сүлжээний тасалдал үйл ажиллагаагаа хэвийн үргэлжлүүлнэ. Сүлжээний тасалдал ажиллаж дуусмагц (t=25), принтерийн ТҮМ ажиллах боломжтой болсон боловч түүнээс илүү өндөр зэрэглэлтэй дискийн тасалдлын сигналыг процессор хүлээн авах бөгөөд дискийн ТҮМ ажиллана.
Ингээд дискийн ТҮМ ажиллагаагаа дуусгасны дараа л (t=35) принтерийн ТҮМ үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлнэ. Принтерийн ТҮМ ажиллаж дуусахад хэрэглэгчийн программд удирдлага эргэж ирнэ.
1.3 Командуудыг биелүүлэх тухай
Биелэгдэх гэж буй программ нь санах ойд байрлах командуудын олонлогоос тогтоно. Процессорын үүрэг нь эдгээр командуудыг биелүүлэх юм. Командыг дараах 2 энгийн алхамаар биелүүлдэг. Процессор санах ойгоос тухайн командыг уншина. Дараа нь биелүүлнэ. Нэг командыг биелүүлэхэд шаардлагатай боловсруулалтыг команды цикл гэж нэрлэдэг.
Хоёр алхамтай циклийг 1.2 –р схемд үзүүлэв. 2 алхамыг нь унших цикл, биелүүлэх цикл гэж нэрлэдэг. Машин унтрах, засагдашгүй алдаа гарах, компьютерийн үйл ажиллагааг дуусгах команд таарах хүртэл процессын биелэлт үргэлжлэнэ.
Командыг унших ба биелүүлэх
Командын цикл болгоны эхэнд процессор санах ойгоос командыг уншдаг ба уншигдах командын хаягийг ПТ регистр агуулдаг. Процессор командыг уншсаны дараа ПТ регистрийн утгыг үргэлж нэмдэг. Ө.х дараагийн уншигдах командын хаягийг тогтооно. Процессорт уншигдсан команд нь КР регистрт хадгалагдана. Процессор командыг тайлж уншаад заасан үйлдлийг гүйцэтгэдэг. Процессороор гүйцэтгэгдэх эдгээр үйлдлүүд нь ерөнхийдөө 4 бүлэгт хуваагддаг.
- Процессор-СанахОй : Өгөгдлийг процессороос санах ой руу дамжуулах эсвэл санах ойгоос процессор луу дамжуулах
- Процессор-ОролтГаралт : Өгөгдлийг гадаад төхөөрөмж рүү болон төхөөрөмжөөс процессорт дамжуулах
- Өгөгдөл боловсруулалт : Процессор өгөгдөл дээр арифметик болон логик үйлдэл гүйцэтгэх
- Удирдлага : Команд нь өөр командын дараалал гүйцэтгэгдэхийг заах
- Жишээ нь процессор 149 гэсэн хаягаас “дараагийн биелэгдэх команд 182 гэсэн хаяг байх болно” гэсэн командыг уншиж болно. Ингэхэд процессор ПТ-ыг 182 болгох ба дараагийн команд нь 150-иас биш 182-оос уншигдах болно.
1.4 –р схемд процесс биелэгдэж буй үе дэх процессорын регистрүүд болон санах ойн хэсгийг үзүүлэв. Тухайн процессын хэсэгт 940-р үүрэнд байгаа тоон дээр 941-р үүрний утгыг нэмээд 941-р үүрэнд хийх үйлдлийг гүйцэтгэж байна.
Дээрх үйлдлийг гүйцэтгэхдээ нийт 3 команд ашиглах ба энэ нь 3 унших, 3 биелүүлэх цикл гүйцэтгэнэ гэсэн үг.
- ПТ = 300 утгатай бөгөөд 300 хаягт байгаа команд нь КР регистрт уншигдана. Энэ үйл ажиллагаанд СХР ба СБР регистрүүд ашиглагддаг.
- КР регистрийн эхний 4 бит нь АС –т утга унш гэдгийг тодорхойлж байна. Харин сүүлийн 12 битэд унших хаягийг нь 940 гэж тодорхойлж байна.
- ПТ автоматаар нэмэгдэж дараагийн команд КР-т уншигдаж байна.
- АС регистрт байгаа утга дээр 941-р хаягт байгаа утга нэмэгдэн АС регистрт бичигдэж байна.
- ПТ автоматаар нэмэгдэж дараагийн команд КР-т уншигдаж байна.
- АС регистрийн утга 941 хаягт бичигдэж байна.
Дээрх жишээнд нийт 3 цикл ашиглагдаж байна. Харин орчин үеийн процессоруудад нэгээс олон хаяг авах бололцоотой болсон бөгөөд энэ нь командыг цөөн циклээр буюу хурдан гүйцэтгэх боломж олгож өгч байна.
1.2 Процессорын регистрүүд
Процессор нь үндсэн санах ойгоос хавьгүй бага боловч түүнээс хурдан санах өөртөө ойг агуулдаг ба үүнд олон тооны регистрүүд нь хадгалагддаг . Процессорын регистрүүд нь хоёр үндсэн зорилгоор ашиглагддаг.
- Хэрэглэгчдэд харагддаг регистрүүд – Машины болон ассемблер хэлний программистүүд эдгээр регистрүүдийг ашиглах боломжтой байдаг. Дээд түвшний хэлүүдийн хувьд аль хувьсагчийг санах ойд авах , аль хувьсагчийг регистрт авахыг зааж өгөх боломжтой байдаг ба энэ нь ажиллах хурданд нөлөөлдөг.
- Удирдлагын болон төлөвийн регистрүүд - Процессорын үйлдлүүдийг удирдах , үйлдлүүдийн системийн модуль ажиллаж буй процессуудын биелэлтийг удирдахад ашиглагдана.
Регистрүүдийг ингэж хоёр ангилах хатуу тогтсон дүрэм байдаггүй. Жишээ нь зарим машины ПТ регистр нь хэрэглэгч ашиглах бололцоотой байдаг. (Гэвч ихэнхд нь боломжгүй зүйл)
Хэрэглэгчдэд харагддаг регистрүүд
Эдгээр регистрүүд нь хэрэглэгчийн, системийн, ер нь бүх программуудын биелэлтэнд өгөгдөл, хаяг, төлөвийн код хадгалах зорилгоор ашиглагддаг.
Өгөгдлийн регистрүүд нь өгөгдөл боловсруулах зорилгоор ашиглагддаг . Харин хаягийн регистрүүд нь өгөгдөл болон командын санах ой дахь хаягийг эсвэл тухайн хаягийн нэг хэсгийг агуулна. Ө.х тухайн регистр санах ойн бүтэн хаягийг биш түүний аль нэг хэсгийг хадгалж болдог.
Индекс регистр нь индекслэгдсэн хаяглалт нь хаяглалтын түгээмэл нэг хэлбэр юм. (Жинхэнэ хаягийг гаргаж авахын тулд үндсэн хаяг дээр индексийн утгыг нэмдэг )
Сегмент регистр нь сегмент хаяглалтын үед санах ой нь хувьсах урттай блокоос тогтох сегментүүдэд хуваагддаг. Энэ хаяглалтын талаар САНАХ ОЙН УДИРДЛАГА бүлэгт дэлгэрэнгүй үзнэ. Энэ хаяглалтын үед сегментийн эхлэлийн хаягийг регистрт хадгалдаг. Ингэхдээ олон регистрийг ашиглаж болно. Жишээ нь нэг регистрийг үйлдлийн системийн командад нөгөөг нь идэвхтэй биелэгдэж байгаа программд ашиглах
Стекийн заагч : Хэрэв хэрэглэгчдэд харагдах стекийн хаяглалт ашиглаж байгаа тохиолдолд стек нь санах ойд байрлах ба түүний оройг заах регистр байдаг.
Төлөвийн код буюу флаг регистр нь үйлдлүүдийн үр дүнд утга олгогдох битүүдээс тогтоно. Жишээ нь арифметик үйлдлүүд нь нэмэх, хасах утга , 0 утга эсвэл хязгаар хэтэрсэн алдаа гэх мэт үр дүнг гаргаж болно. Төлөвийн кодын битүүд нь нэг буюу хэд хэдэн регистрт хуваагдан хадгалагдаж болно.
Удирдлагын болон төлөвийн регистрүүд
Ихэнх тооболсд эдгээр регистрүүд нь хэрэглэгчдэд харагддаггүй регистрүүд байдаг. Зарим машины командын тусламжтайгаар тэдэнд хандаж болдог. Дараах хоёр регистр нь процессын биелэлтэнд маш чухал үүрэгтэй оролцдог.
ПТ - Командыг унших хаягийг агуулна.
КР - Хамгийн сүүлд уншигдсан командыг агуулна.
Төлөвийн мэдээллийг агуулах Программын Төлөвийн Үг ( ПТҮ ) гэж нэрлэгдэх нэг буюу хэд хэдэн регистрүүд бүх процессорт байдаг. ПТҮ нь төлөвийн код буюу флаг регистр мөн тасалдал зөвшөөрөх бит, удирдлагын ( supervisor mode ) эсвэл хэрэглэгчийн (user mode ) горим эсэхийг тодорхойлсон бит гэх мэт төлөвийн мэдээллүүдийг агуулдаг.
Тухайн системд олон төрлийн тасалдал ашигладаг бол тасалдлын векторуудыг заах олон тасалдлын регистрүүд , хэрэв систем стек ашигладаг бол системийн стекийн заагч регистр шаардлагатай болно. Мөн оролт гаралтын үйлдлүүдэд регистр ашиглаж болно.
Удирдлагын өгөгдлүүдийг санах ой болон регистр хуваан хадгалж ашигладаг. Жишээ нь санах ойн хамгийн эхний хэдэн мянган үүрийг удирдлагын зорилгоор ашиглах нь элбэг байдаг. Хэрэв удирдлагын өгөгдлүүд нь их давтамжтайгаар ашиглагддаг бол түүнийг регистрт хадгалбал хурдан , бага давтамжтайгаар ашиглагддаг бол санах ойд хадгалах хэрэгтэй.
Дээр өгүүлж байсанчлан би ШУТИС, КТМС-д багшаар орсон цагаасаа эхлэн "Үйлдлийн системийн онол" хичээлийг заасан бөгөөд лекцийн материал, лабораторийн материал, бие даалтын материал, семинарын материалыг бүгдийг нь багшилж байх хугацаандаа боловсруулсан билээ. Ингэхдээ өөрийн багш Д. Ариунбатын боловсруулсан гар ноорог болон гадны бусад томоохон их сургуулиудад ашиглагддаг мэргэжлийн ном сурах бичгийг ашигласан болно.
Одоо миний бие "Үйлдлийн системийн онол" хичээлийн шинэ сурах бичиг боловсруулахаар шийдсэн тул өмнө нь боловсруулсан лекцийн материалаа энэ хичээлийг судалж байгаа оюутан залуус болон хичээлийг зааж буй мэргэжил нэгт багш нарт зориулан дэлгэж байна.
Жич : Энэ материалыг аливаа хэлбэрээр ашиглахад үнэгүй бөгөөд нээлттэй болно. Гэхдээ ном товхимол, сонин сэтгүүл, гарын авлага, вэб агуулга, бусад хэлбэрээр ашиглахдаа нэрийг минь болон блогийн минь хаягийг дурдаж байх ёстой гэдгийг анхаарна уу.
Тооболс : Тооцоолон боловсруулах систем, компьютерийн систем
Тооболс гэдэг нь техникийн хувьд оруулах , гаргах, дамжуулах, боловсруулах дэд системүүд болон дэд системүүдийнхээ төхөөрөмж, түүнийг бүрдүүлж байгаа техник хэрэгслүүд (… радио деталлууд, хагас дамжуулагчид, механик төхөөрөмжүүд болон бусад хэрэгслүүд буюу тодорхой зориулалттай функциональ хэсгүүд) , хүний хэрэгцээ шаардлагыг хангаж байгаа янз бүрийн төвшинд боловсруулагдсан программуудын нийлмэл цогц юм. Тооболсууд нь янз бүрийн зориулалттайгаар боловсруулагдана. Жишээ нь: Технологийн процесс удирдах тооболс, оношилгооны тооболс , ерөнхий зориулалттай тооболс, тусгай зориулалтын … г.м
Багаж -> хэрэгсэл -> механик -> автомеханик ->автомат -> тооболс -> ухаантай систем
1.1 Тооболсын үндсэн элементүүд
Дээд түвшинд харвал компьютерийн систем нь процессор , санах ой , оролт гаралтын төхөөрөмжөөс бүрдэнэ.
- Процессор - Тооболсоор гүйцэтгэгдэх үйлдлүүдийг удирдаж , өгөгдөл боловсруулах үүргийг гүйцэтгэдэг. Системд зөвхөн нэг процессор байгаа үед түүнийг төв процессор гэж (CPU – Central Processing Unit ) үздэг.
- Үндсэн санах ой - Программ болон өгөгдлүүдийг хадгалах зориулалттай.
- Оролт гаралтын модуль - Компьютерийн систем болон гадаад орчин хоёрын хооронд өгөгдлийг зөөх зориулалттай. Гадаад орчин гэсэн ойлголтонд гадаад төхөөрөмжүүд, гадаад санах санах ой, сүлжээ холбооны төхөөрөмжүүд , терминалууд багтана.
- Системүүдийг холбогч - Процессор , санах ой, оролт гаралтын модулийн хооронд холболтын үүрэг гүйцэтгэх механизм, бүтэц, элементүүд юм.
Процессорын үйл ажиллагааны нэг хэсэг нь санах ойтой өгөгдөл солилцох явдал юм. Процессор энэ зорилгоор хоёр дотоод регистрийг ашигладаг. СХР нь санах ойгоос өгөгдөл унших, бичих хаягийг агуулдаг. СБР нь санах ойд бичигдэх өгөгдлийг агуулна эсвэл санах ойгоос уншигдах өгөгдлийг агуулна. Үүнтэй адилаар ОГ ХР нь тухайн оролт гаралтын төхөөрөмжийг заана, харин ОГ БР нь оролт гаралтын модуль болон процессорын хооронд өгөгдөл солилцоход ашиглагдана.
Санах ойн модуль нь дэс дараалан дугаарлагдсан хаягуудаар тодорхойлогдох үүрүүдээс тогтоно. Үүр болгон нь эсвэл команд болж ойлгогдох эсвэл өгөгдөл болох хоёртын тоон утгыг агуулна. Оролт гаралтын модуль нь төв процессор, санах ой, гадаад төхөөрөмжийн хооронд өгөгдөл дамжуулна.
http://mn.wikipedia.org сайт дээр Монгол википедиа (Нэвтэрхий толь) байдгийг дээхнэ үед нэг хальт харж байсан юм байна. Гэтэл толь дотор үйлдлийн системтэй холбоотой сэдэв нэмэгдсэн байх юм, бүүр 2 жилийн өмнө буюу 2007 оны 7 сард шүү.
Би хаагуур явж байсан болж таарах вэ ?
Ер нь бодоод байхнээ энэ хичээлийг заахаа больсноос хойш Үйлдлийн систем гэдэг сэдвийг бүрэн хаагаад ийм үг байдгийг ч мартаад явж байсан гэж хэлэхэд болохоор санагдаж байна. Тэгээд өөрийн сургуульдаа яалт ч үгүй энэ хичээлийг заах цаг нь ирэх үед л Үйлдлийн систем гэдэг үгийг, онолын энэ сэдвийг сонирхон судалдаг байснаа, бүүр үйлдлийн системийн код эхлүүлээд бичиж байснаа санадаг юм даа.
Миний цуглуулганд дотроо баахан 3.5" диск бүхий нэг хайрцаг байдаг юм. Тэнд байгаа диск бүр өөр өөр үйлдлийн системтэй. Ихэвчлэн хөгжүүлэлтийн эхэн үедээ явж байсан жижиг жижиг үйлдлийн системүүд байсан, бүгдийнх нь эх код надад байсан. Одоо тэднээс бараа сураг нь байдаг болов уу хэд нь цааш хөгжиж хэд нь алга болсон бол, завтай үедээ нэг хайж үзэх юм сан. Уг нь миний санаагаар бол Үйлдлийн системийн онол хичээл дээр оюутнуудад үйлдлийн системийн дэд системүүдийн загвар хийлгэх гээд хийсвэр лаборатори, бие даалт хийж байхаар, жижигхэн авсаархан үйлдлийн систем хийгээд тэрнийгээ хөгжүүлэн оюутнуудыг бодит зүйл дээр дадлага хийлгэе гээд зориглоод бүр эхлүүлж байсан санагдаж байна.
No comments:
Post a Comment